In West-Vlaanderen heeft Guldensporenstad Kortrijk steeds een nauwe band gehad met het medium ‘radio’. Nog opvallend: in alle andere Vlaamse provincies heeft de publieke omroep z’n uitvalsbasis in de hoofdstad, maar niet in de kustprovincie. Niet helemaal onlogisch want de radio gaat er verder dan waar ook diep terug in de tijd en was goed voor vele opvallende primeurs in de radiogeschiedenis.
Vanaf 1927 waren er pionier Etienne Vergote, de Katholieke radio-aktie, het Kortrijkse Radiocomiteit, later W.V.R.O., N.I.R., BRT, BRTN en Radio Gemini gevolgd door een hele rij vrije radio’s. Waarmee we inmiddels in de jaren 80 waren beland. Een verhaal van bijna een eeuw radiogeschiedenis in het zuiden van West-Vlaanderen.
Katholicisme was nooit veraf
In de herfst van 1927 experimenteerde ene Etienne Vergote met een kleine zender vanuit zijn woning aan het Plein 29 in Kortrijk. Hij kreeg daarbij hulp van kanunnik Albert Gillon. Er werden op de zondagmiddag uitsluitend muziek en voordrachten uitgezonden. Een officiële zendmachtiging was er niet. Het station, met katholieke inslag, kreeg de naam Radio Kortrijk toebedeeld. In dat spoor werd de Kortrijkse Radiogilde gestart in 1928 waarmee men probeerde om een licentie te bemachtigen.
Twee jaar later werd die toegekend aan Jules Callens, voorzitter van de volkstuin. Met zijn zender mocht hij reclame te maken voor de vlastentoonstelling tijdens het eeuwfeest van de Hogere Technische School. Pogingen om een definitieve vergunning te krijgen mislukten. Etienne Vergote bleef niettemin (illegaal) concerten en causerieën uitzenden.
De radiomicrobe had intussen ook Pater Leopold Vandepitte (een Karmeliet) en medestichter van ‘het comiteit voor Katholieke Radio-Aktie’ en zijn broer Juliaan, een militaire radiotelegrafist, te pakken. Ze werden mede grondleggers van de radio in Vlaanderen.
De eerste publieke omroep
Nog steeds in 1930 was in Brussel de publieke omroep, naar Brits model, boven de doopvont gehouden. Het ‘Belgisch Nationaal Instituut voor Radio-Omroep’ (N.I.R.) voor Vlaanderen en het ‘Institut national de radiodiffusion’ (I.N.R.) voor Wallonië en Brussel. Op 14 mei van datzelfde jaar lagen 150 aanvragen voor zendlicenties, allen met beperkt vermogen, op tafel bij Minister Bovesse. Hij erkende de oudste Vlaamse stations ‘Antwerpen’ en ‘Kortrijk’.
In Kortrijk voelden steeds meer verenigingen zich geroepen om eveneens een radiostation te beginnen. Jules Callens kreeg met de hulp van Baron Thibbaut de Boesinghe (toen kamervoorzitter) een tijdelijke vergunning. Op 26 april 1931 om 10:00 uur ging het eerste officiële programma de lucht in via de zendapparatuur van Etienne Vergote. Propaganda voor ‘het werk van de volkstuin’, en de lokale land- en tuinbouworganisatie. Een jaar later verdween de zender in de illegaliteit toen Julles Callens uit de Volkstuin werd geweerd.
Pater Leopold Vandepitte streed inmiddels onverminderd verder. Niet zonder problemen. Als, gevolg van onenigheid en politieke druk werd het Kortrijkse Radio(comiteit) dat aanvankelijk K.V.R.O. (Katholieke Vlaamse Radio-Omroep) heette op 26 december 1934 omgedoopt tot (vzw) ‘ Westvlaamse Radio-Omroep’, met als roepnaam W.V.R.O. Karel Vandepitte, de broer van Juliaan en Pater Leopold Vandepitte, werd er directeur.
Op 25 maart 1935 klonk voor het eerst de slogan “Hier de WVRO !” uit de luidsprekers. In 1938 kreeg het station nieuwe apparatuur en een nieuwe huisvesting op de zogenaamde ‘berg’ van Vichte waardoor het zendbereik aanzienlijk toenam.
Dit artikel is het eerste deel van een reeks over het ontstaan van radio Kortrijk, verschenen bij Radiovisie.eu. Lees de volgende afleveringen:
- https://radiovisie.eu/kortrijk-historische-bakermat-van-de-radio-in-west-vlaanderen-1
- https://radiovisie.eu/kortrijk-historische-bakermat-van-de-radio-in-west-vlaanderen-2-audio/
- https://radiovisie.eu/kortrijk-bakermat-van-de-radio-in-west-vlaanderen-3-audio
- https://radiovisie.eu/kortrijk-bakermat-van-de-radio-in-west-vlaanderen-4-audio-2/
Met dank aan Peter Van Herzeele, Bernard Pauwels en de Stad Kortrijk.
