Gewoontegetrouw krijg je van ons een korte samenvatting van opmerkelijke gebeurtenissen en trends die zich op journalistiek afgespeeld hebben in de voorbije maand. 

Radiolandschap 

Tijd voor cijfers: in Franstalig België werden de luistercijfers bekendgemaakt voor de periode januari – april 2023. Nog altijd staat Nostalgie bovenaan, met 15% marktaandeel. Radio Contact nadert echter, steeg met 2% en staat nu op 14,6%.  Vivacité daalt naar de 3e plaats met 12,8%, gevolgd door BelRTL dat een inhaalbeweging  maakt van 2%. (Sudinfo) 

Tv en streaming: regionale en niche zenders werken samen aan digitaal platform 

Steeds meer kijken we met zijn allen tv via een app (die we al dan niet streamen naar ons reguliere tv-scherm), op het moment dat ons het beste uitkomt – niet wanneer dat programma gepland staat in het uitzendschema. De grote zenders spelen daarop in met hun eigen apps – denk aan VRT Max, VTM Go, Play4. Je kijkt daar terug naar uitzendingen uit het verleden, of vooruit naar bepaalde premières.  Via die apps kunnen de zenders ook nog extra inkomsten halen uit reclame, wat mooi meegenomen is. 

Nu hebben verschillende niche-kanalen aangekondigd dat zij ook een eigen digitaal platform willen oprichten. Het gaat met name om Dobbit TV  (klustips), MENT, (Vlaamse muziekvideo’s)  Eclips (films en series uit de oude doos) en PlattelandsTV (vooral content voor boeren en paarden). Zij kunnen alvast rekenen op de steun van Minister van Media Benjamin Dalle, die 200.000 euro uittrekt voor de ontwikkeling van het platform.  

Het verdienmodel? Het aanbod zou gratis zijn, maar de inkomsten moeten komen van reclame. Door dit platform te creëren, hopen de zenders hun bereik te vergroten. Later zou onderzocht worden of ook abonnementsformules realistisch zouden zijn, en de mogelijkheid om voor premium content te betalen. (De Tijd) 

ECPMF ongerust over nieuwe clausule in Europese Media Freedom Act 

In een open brief aan de leden van het Europees Parlement drukt het European Centre for Press and Media Freedom (ECPMF) zijn bezorgdheid uit over  een clausule in het wetsontwerp van de Europese Media Freedom Act (EMFA). Die Act zou namelijk het inzetten van spyware tegen journalisten moeten verbieden. Frankrijk heeft echter een clausule ingebouwd om dit verbod te omzeilen, wanneer de “nationale veiligheid” in het gedrang is. 

Meer achtergrond bij Villamedia. 

Profiel van de Belgische journalist anno 2023 

Onderzoekers van de Universiteit Gent (voor Vlaanderen) en de ULB en Université de Mons (Wallonië) hebben het profiel van de Belgische journalist opnieuw in kaart gebracht. Aan het onderzoek namen 1.396 beroepsjournalisten deel waarvan 790 Vlaamse. 

Enkele opvallende conclusies: 

• Gendergelijkheid: tot 35 jaar zijn de twee genders in evenwicht, maar dit wijzigt bij 55-plus tot 77% mannen en 23% vrouwen. 
• Statuut: het aantal loontrekkenden tegenover freelancers is 3 tegen 1, terwijl dit 5 jaar geleden nog 4 op 1 was.  
• Loon: loontrekkende journalisten verdienen gemiddeld rond de 2.500 netto per maand, freelancers 1.936 per maand. Daarbij verdienen vrouwen gemiddeld 130 euro minder per maand dan hun mannelijke collega’s. 
• Politieke voorkeur: die blijft groenlinks. De meerderheid van de journalisten geeft  zelf aan dat zij kiezen voor Groen (26%) en Vooruit (16,9%). Belangrijk evenwel: 24% gaf aan die voorkeur liever niet te zeggen. 

Het volledige rapport kan je lezen via De Journalist  

VRT trekt de kaart van TikTok 

Je moet de lezer/kijker/luisteraar gaan zoeken waar die te vinden is. En dat is tegenwoordig TikTok, vooral het jonge volkje. Waar heel veel fake news te vinden is, wat het noodzakelijk maakt voor klassieke media om ook daar aanwezig te zijn, om een tegengewicht te bieden.  

Voortaan is het nieuwskanaal voor tieners nws.nws.nws ook op TikTok te vinden, en in september volgt VRT NWS het voorbeeld. (VRT) 

Regiojournalistiek is dood, lang leve regiojournalistiek 

Een pleidooi van Dieter Hautman, ex-regiojournalist en copywriter bij All Colors of Communication, om regiojournalistiek naar waarde te schatten. Hij slaat een alarmkreet na een negatieve trend die hij opmerkt bij VRT (schrapping van de regionale ochtendafleveringen op Radio2) en Oost-Vlaamse tv-zender AVS (dat bescherming tegen de schuldeisers moest aanvragen). 

Volgens hem is regiojournalistiek niet alleen “de mooiste journalistiek die er is”, maar kan die ook de nationale journalistiek versterken. Denk aan berichtgeving over plaatselijke initiatieven die nationale acties zoals Kom op Tegen Kanker, nog meer tot leven gaan brengen. (Pub.be). 

Peter Vandermeersch beticht van toxisch gedrag 

In een open brief bij HP/De Tijd, beticht Pieter Kottman, oud-redacteur van NRC, de  voormalige hoofdredacteur Peter Vandermeersch van grensoverschrijdend gedrag. Naar eigen zeggen zag hij  zich, net als tientallen andere redacteuren, gedwongen te vertrekken  vanwege “het uitzonderlijk brute optreden” van Vandermeersch.  Er zou sprake zijn van “brul-mails” waarin redacteuren openlijk gekleineerd werden.  Al in 2018 verscheen een vernietigend artikel van de hand van Daniela Hooghiemstra over Vandermeersch onder de titel ” Vandermeersch: Vlaamse kosmopoliet met een kort lontje”. 

Tip: laat je niet misleiden door fake statistieken 

Statistieken liegen niet. Dat wordt algemeen toch gedacht. En toch… Je kan een statistiek zo in beeld brengen, dat een  klein verschil van 1% stijging,  een reuzegrote sprong voorwaarts lijkt. Door de x- en y-assen niet correct in beeld te brengen.  

Dit en meer leer je bij deze TED talk, op YouTube, met Nederlandse ondertiteling. Aanbevolen voor alle journalisten die op hun qui-vive zijn! 

Heb jij ook opmerkelijk nieuws te melden, of tips die je wil delen met je collega’s? Of wil je deze rubriek eens een maand overnemen? Laat het ons weten: info@vjv.vlaanderen