Artificiële intelligentie en journalistiek

De laatste weken heeft artificiële intelligentie enorme vooruitgang gemaakt. Een AI zoals ChatGPT schrijft vlot teksten in het Nederlands, beantwoordt een vraag heel duidelijk en precies. En het zou je dus eigenlijk kunnen helpen om je artikel te schrijven. Maar mag dat wel? De Raad van Journalistiek heeft hierover een advies uitgebracht

De recente evoluties

De organisatie die de laatste tijd voor het meeste furore gezorgd heeft op het gebied van Artificiële Intelligentie is OpenAI, waarin Microsoft veel geld geïnvesteerd heeft. De twee belangrijkste concrete producten die OpenAI ondertussen gelanceerd heeft zijn ChatGPT en DALL-E.

ChatGPT is een artificiële intelligentie die gebaseerd is op “large language modellen”: de AI heeft enorme hoeveelheden tekst doorworsteld. Op basis van die teksten kan ChatGPT vragen beantwoorden, in het Nederlands, in een vloeiende spreektaal. ChatGPT is momenteel al aan zijn 4e versie toe GPT-4. Deze LLM’s lopen echter altijd wel iets achteruit op de actualiteit.

DALL-E van zijn kant is een AI die op basis van een tekst-prompt een afbeelding kan maken. Bijvoorbeeld: een raket die naar de maan zweeft maar de maan is een grote kaas.

Ook Google heeft zijn eigen AI: Bard. Die werd recent voor gebruikers in de VS en het VK beschikbaar gesteld, maar is nog niet beschikbaar in België.

Concrete toepassing: Bing Chat

Het meest toegankelijke tool  momenteel is Bing Chat, dat je kan gebruiken wanneer je via de Bing browser,  naar de Bing zoekmachine gaat. Je moet je wel aanmelden met een Microsoft-account. Daarna krijg je in de balk bovenaan de optie Chat te zien, en kan je een vraag intikken.

Even wachten, en je krijgt antwoord. Wil je meer informatie over hetzelfde onderwerp, stel dan een vervolgvraag – je kan maximaal 15 vragen stellen over een zelfde onderwerp. Bij elk antwoord krijg je ook enkele suggesties voor vervolgvragen, om wat dieper in het onderwerp in te gaan. Je kan natuurlijk ook zelf een andere vraag stellen.  Dat moet je je via het icoon links van het zoekvak onderaan (de borstel en veger) aangeven.

Je kan het antwoord kopiëren door in het antwoordvak op de 3 puntjes rechts boven te tikken, en de optie Kopiëren te kiezen. Je zal bemerken dat dan niet alleen het antwoord zelf gekopieerd wordt, maar ook de bronnen waar ChatGPT te rade ging.

Wat vindt Bing Chat het verschil tussen Google Bard en Chat GPT?

Ewel, wij vroegen het aan Bing, en kregen dit antwoord:

Google Bard en ChatGPT hebben een aantal verschillen op het gebied van hun ontwerp, functionaliteit en beschikbaarheid. Een paar belangrijke verschillen zijn:

– Google Bard is specifiek ontworpen om **poëzie** te genereren, terwijl ChatGPT veelzijdiger is en een breed scala aan reacties kan genereren op basis van de input die het ontvangt³.

– Google Bard gebruikt Google’s **LaMDA** taalmodel, terwijl ChatGPT zijn eigen **GPT3** of **GPT4** model gebruikt⁵⁶. LaMDA kan antwoorden geven op basis van real-time, actueel onderzoek dat van het internet wordt gehaald, terwijl GPT3 of GPT4 getraind zijn op data die tot 2019 verzameld zijn⁵.

– ChatGPT heeft ook een **plagiaatdetector**, die Google Bard momenteel niet heeft, voor zover we weten². Dit betekent dat ChatGPT kan controleren of de gegenereerde tekst origineel is of niet.

– ChatGPT is momenteel gratis beschikbaar voor onderzoekers op de website van OpenAI , hoewel er nu ook een betaald abonnementsmodel bestaat genaamd OpenAI Codex⁴. Google Bard daarentegen is beperkt tot bètatesters en nog niet openbaar toegankelijk²⁴.

AI en journalistieke deontologie: de Raad van de Journalistiek

Ben je onder de indruk? Wij alvast wel. Het bovenstaande antwoord op onze vraag is eigenlijk een tekst waarmee je als journalist meteen een artikel zou kunnen schrijven, niet? En dat zou toch een beetje wringen met de journalistieke deontologie – waar is de originaliteit, zijn de feiten in het antwoord wel juist?

Daarom heeft de Raad voor Journalistiek nu  een richtlijn uitgevaardigd die je als journalist best hanteert bij het gebruik van artificiële intelligentie bij je artikels.

Kort samengevat komt het hier op neer: je kan AI gebruiken, maar je moet er transparant over zijn tegenover je lezers. En je moet zelf nog altijd de feiten controleren.

De volledige tekst vind je hier: https://www.rvdj.be/nieuws/nieuwe-richtlijn-over-het-gebruik-van-artificiele-intelligentie-de-journalistiek.

Grappig

Er zijn massa’s tools te vinden op het web die gebruik maken van AI. De tekst-to-image tools zijn vaak heel handig om een illustratie bij een artikel te creëren. Dit gaat uiteraard ten koste van artiesten die afbeeldingen ontwerpen, of fotografen.  Over AI en auteursrechten is trouwens het laatste woord nog niet gezegd. Maar weet intussen wel  dat de afbeeldingen die een AI maakt, soms echt de mist ingaan.

Bekijk maar eens de output die wij kregen toen wij bij de AI-website  Picfinder de zoekopdracht “leonberger dog playing with plastic red bone” gaven. Inderdaad, mooie foto’s van honden die aan de uiterlijke kenmerken van een Leonberger voldoen. Maar kijk je goed, dan zal je zien dat sommige van die honden een poot te veel of te weinig hebben, zoals op deze foto.

Het volledige resultaat van deze zoekopdracht  zie je op https://picfinder.ai/share/k/2cgbxzoge – het lijkt wel een quiz: wat klopt hier niet?

Wil je meer weten over de nieuwste evoluties van AI, de nieuwste tools: mijn nieuwsbrief/nieuwssite https://www.netties.be houdt je op de hoogte. Toegang is gratis, en je kan je ook abonneren om elke dag of elke week gratis het nieuws over tech en internet, plus tips voor leuke websites en tools, in je mailbox te krijgen.

Over de auteur

Verwant

Geef commentaar