Wie de kleurige officiële voetbal van de wereldbeker in Qatar nader bekijkt, ziet daarop lichtgrijze teksten in diverse wereldtalen. Eén mysterieuze driehoek vermeldt echter iets ongewoons: FUTBALO ESTAS. 

Dat opschrift is in de internationale taal Esperanto, met rondomrond “respekto – honesteco – respondeco – pasio – kolektiva – teamlaboro ”. Naast bijv. Engels: FOOTBALL IS met “respect – fair play – responsability – passion – collective – teamwork”.

Taalgebruik in de FIFA

Dit jaar werden de officiële werktalen van de Wereldvoetbalbond uitgebreid, met nu ook Arabisch, Portugees en Russisch* naast Engels, Frans, Duits en Spaans.

Esperanto staat echter niet in dat rijtje talen… Waarom dan nu nog eentje extra? Wie heeft dit origineel idee bij adidas of de FIFA gepromoot en waarom juist? Het is lastig om van beide instanties in volle voetbalfurie informatie te krijgen over de exacte context. Maar het is in elk geval een discrete boodschap over evenwaardigheid en inclusie, een lichtpuntje in een zo omstreden Wereldbeker. 

Het gebruik van een neutrale taal zorgt immers dat iedereen, van beginner tot gevorderde, op gelijke voet staat. In Europa zie we bijvoorbeeld dat Engels- of Franstaligen een duidelijk voordeel hebben en er zijn bovendien heel wat technische problemen bij de vertolking van zoveel werktalen.

Deze veeltalige bal heet Al Rihla: de Tocht of the Journey. Hij zal de wereld niet verbeteren, maar is toch een symbooltje van kosmopolitisme, gelijkwaardigheid en verdraagzaamheid.

* om evidente redenen is het Russisch nu niet in gebruik op deze voetbal

Bronnen

• Vlaamse Esperantobond (https://esperanto.be/fel/nl)
• Universala Esperanto Asocio (https://uea.org/info) 
• Professor Renato Corsetti, ex-Italiaans hoogleraar, woont nu in Londen. Prof. Corsetti (linguïst, psychologie e.a.),  bekleedde tal van bestuurlijke functies in de Esperantowereld: voorzitter van de Wereld Esperanto Bond, lid van de taal Akademio e.v.a. Hij werkt actief mee aan het internationale maandblad Monato, dat in Esperanto de mondiale actualiteit bestrijkt.

Over Esperanto

Esperanto werd in 1887 gelanceerd door de meertalige Joodse oogarts Zamenhof die een prima gevoel had  voor een vloeiende en bruikbare taal, gebaseerd op bestaande woordenschat. De taal en zijn toen uitzonderlijke humanistische filosofie waren extra populair na WO I (“Nooit meer oorlog!”) maar blijft tegenwoordig wat meer binnenskamers.

Deze taal is eenvoudig en snel te leren – geen uitzonderingen, fonetisch… Ze wordt vandaag nog intens gebruikt in clubs, op congressen, uitwisseling van (professionele) informatie, gratis logies (Pasporta Servo) enz. Esperanto wordt gesproken door enkele miljoenen mensen, verspreid over de hele wereld. In honderden gezinnen worden er zelfs kinderen in opgevoed.

Weetje: de gratis app Duolingo om de taal te leren in lesjes van 5 minuten, rondt volgend jaar al de kaap van 2 miljoen cursisten.