De kranten stonden er vol van – de grote zeilschepen of kathedralen van de zee – meerden weer aan te Antwerpen en men kon ze ook bezoeken van 22 tot 24 juli 2022. Toevallig stond daarbij tot tweemaal toe een grote foto van de Poolse brik Fryderyk Chopin in Gazet van Antwerpen. Reden om vrijdag nog eens te gaan kijken, aangezien we liefst 21 jaar geleden er drie weken mee op de Noordzee voeren als stuurman en matroos. Vooral het terugzien van het roer en het kompas riepen heel wat mooie herinneringen op!
Het was toen op vrijdagavond 6.7.2001 dat we tijdens het bezoek aan de grote zeilschepen in het Kattendijkdok, kennis maakten met de kapitein van de Poolse brik Fryderyk Chopin, en dankzij een snelle beslissing, onmiddellijk konden aanmonsteren als matroos. Zaterdag scheepten we reeds in en kon ik beginnen met het aanleggen van een Pools vocabularium. De 37 m. hoge mast leren beklimmen en zich langs de ra bewegen was wel spectaculair! De eerste officier leerde mij alles, later op zee ook sturen. Ik was toen duidelijk met mijn 58 jaar de oudste aan boord.
Het vertrek
Zondag kwam dan het vertrek. Langs de Van Cauwelaertsluis ging het over de Schelde naar het Zuid en dan in parade langs de kaai en verder naar Vlissingen. Apocalyptisch was de start op zee voor Zeebrugge, die maandag. Een honderdtal zeilschepen, die allemaal tegelijk zoveel als mogelijk zeilen in de wind probeerden te krijgen, zorgden volgens de commandant van de Belgische mijnenjager Narcis, die de start gaf, voor een ongezien schouwspel.
Op zee werkten allen in drie “wachten” die elkaar om de vier uur aflosten. Op een zeilschip is er steeds wat te doen; zeilen bijsteken, hijsen of aflaten, de ra’s draaien volgens de wind, touwen aanspannen en of oprollen, enz. De hondswacht liep van 0 u. tot 4 u. en werd als de kwaadste aanzien. Dagelijks liep men drie wachten en at of rustte tussendoor. Als actieve deelname aan al deze activiteiten en wachten, maakte dat ik niet alleen het werk op het dek, maar ook in de touwen leerde. Bijzonder was wel het overzetten van de posities op de zeekaarten en het besturen van het schip zelf. Alleen aan het roer staan was wel complex, maar gaf wel een heel bijzonder gevoel!
Naar Noorwegen – in weer en wind
Dinsdagavond stak plots een storm op van 9 Beaufort zodat de snelheid van 8 knopen ineens naar 14 opliep. “Alle hens aan dek” moest een deel van de bijna 24 zeilen snel ingebonden worden. De volgende avond werd het een nieuwe storm van 8 Beaufort. Die middag ging het door het oog van een depressie zodat het schip in een windstilte kwam, omgeven door een wolkenring. Varend ten westen van de Doggerbank ging het tussen de grote olie- en gasplatformen. Mooi waren de dolfijnen en orka’s die naast het schip zwommen.
Ter hoogte van de Shetlandeilanden werd koers gezet naar het oosten en vrijdagnamiddag kwam eindelijk de Noorse kust in het zicht. Zaterdag werd het kampen met een depressie, zodat er bij gebrek aan wind, bijna geen beweging in het zeilschip te krijgen was. Zondag werd het laveren om tegen de wind in, naar het noorden te varen. Maandagmorgen werd de eindmeet overschreden en bereikte de Chopin door de Noorse fjorden het prachtig gelegen Alesund, waar op de middag aangemeerd werd.
Ik monsterde af na 1.028 zeemijlen en 188 uren zeilen. Dagelijks kon ik toen nog, als geaccrediteerd journalist, met de kustwacht de fjord mee uitvaren om nieuw aankomende grote zeilschepen naar de haven te begeleiden. In een enig natuurkader lagen een honderdtal zeilschepen in het zonnige “Art Nouveau” havenstadje Alesund dat op een smalle heuvelrug te midden fjorden ligt. Het groot aantal kleinere zeilschepen zorgde in de binnenhaven voor een uitermate kleurrijk geheel, terwijl de grote langs de andere zijde langs de fjord aangemeerd lagen.
Dankzij een buitengewone ministeriële toelating kon de terugweg op onze Nationale feestdag aangevat worden aan boord van de Belgische mijnenjager Narcis, die na de start ook voor de onderlinge communicatie zorgde en de posities van alle zeilschepen bijhield. Volgens een uitgezette vaarroute ging het vlot recht naar het zuiden over een kalme zee. Onderweg werden brand-, duik- en schietoefeningen gehouden. Dinsdagavond werd voor Blankenberge voor anker gegaan en de reis afgesloten met een geslaagde barbecue op het achterdek, om zoals voorzien woensdagmorgen 25.8.2001 te 8 u. de haven van Zeebrugge binnen te lopen.
