Er wordt de laatste tijd veel gesproken over het “Web3”. Maar wat is het – en belangrijker: wat is het niet?

De nood aan decentralisatie

Blockchain als grote voorbeeld

De blockchain is een ideale manier om een beveiligde, niet te vervalsen structuur uit te bouwen, die niet centraal beheerd wordt. Blockchain wordt gebruikt in financiën, met de virtuele munten. Maar ook in andere toepassingen, zoals de voedselketen, om de oorsprong van voedsel te garanderen.

De virtuele munten spreken uiteraard het meeste tot de verbeeldingen. Oorspronkelijk was het de bedoeling dat zij gewoon gebruikt zouden worden als betaalmiddel, onafhankelijk van de banken. Dat zou tegemoet moeten komen aan een probleem dat zich vaak aandient: dat banken rekeningen opschorten van organisaties die activistisch of omstreden zijn. De keerzijde hiervan is dat de virtuele munten ook gebruikt kunnen worden door misdadigers, want zij ontsnappen aan de controle van de overheden. Denk aan de vele ransomware-aanvallen, waarbij de aanvallers zich lieten betalen in bitcoins.

Internet 2.0 in handen van enkele grote spelers

De laatste tijd wordt ook nagedacht om die decentralisatie door te voeren naar de structuur van het internet, wat dan Internet 3.0  of Web3 genoemd wordt. Dat zou dan moeten leiden naar een internet dat de controle terug in handen moet geven van de internaut, dat hem mondig moet maken, in plaats van de macht die de grote spelers nu hebben: GAFA (Google, Apple, Facebook, Amazon).

Nu was het voornaamste kenmerk van het internet 2.0 juist die mondigheid: dankzij de sociale media kan elke burger zijn stem roeren. Blogs, Instagram, Twitter, … als je wil, kan je je mening kwijt en kan je invloed krijgen.  Alleen: in dat internet 2.0 is de macht in handen gekomen  van  enkele grote spelers: Facebook, TikTok, Instagram, Amazon. En zij leggen eenzijdig de regels vast van wat en hoe je iets kan publiceren. Internet 3.0 zou dat moeten veranderen, door die decentralisatie.

Dat is, kort samengevat, waarvoor Web3 staat. Concreet zijn er al verschillende bedrijven aan de slag gegaan met dit concept, zo lees je bij IndiaToday. Elk bedrijf past het toe op de sector waarin het werkt. RadioShack heeft aangekondigd dat het zijn eigen gedecentraliseerde financieringsdienst  wil lanceren, waarbij gebruikers tokens kunnen ruilen op de ethereum blockchain. Render Networks is dan weer een gedecentraliseerde dienst voor het 3D renderen van kunst – een project dat kan rekenen op de steun van NFT artiest Beeple. Dat kreeg verleden week 30 miljoen steun van investeerders.

Web3: discussie tussen miljonairs

Twitter-discussie tussen Musk en Dorsey

Even een zijstap. De reden waarom Web3 recent in zoveel discussies terugkwam, is omdat twee internet-iconen, Elon Musk (Tesla) en Jack Dorsey (Twitter / betaaldienst Square) nogal schamper reageerden op het fenomeen Web3.

Het begon met Dorsey, die het bullshit noemde. Hij postte: “Jij bezit Web3 niet. Dat zijn de VC’s en de Limited Partners. Het zal afhankelijk blijven van hun aanmoediging. Het is uiteindelijk een gecentraliseerde entiteit, met alleen maar een ander label.”. Waarop Elon Musk enkele uren later antwoordde: “Heeft iemand Web3 gezien? Ik kan het niet vinden”.

Waarop Dorsey antwoordde: “Het ligt ergens tussen a en z”.

Cryptische antwoorden, maar wie een beetje inside informatie weet, kan dat verklaren. Musk verwijst naar de steeds veranderende en vage definities van Web3. Dorsey verwijst in zijn antwoord naar een Venture Capital (durfkapitaalbedrijf) dat 16z heet, en dat fondsen verstrekt aan heel wat cryptoprojecten.

Leuk om weten, maar de grond van de zaak is eigenlijk dat Dorsey verwijst naar het feit dat de Bitcoin, een van de bekendste cryptomunten, op eigen merites gegroeid is, vanuit het concept, tot wat het nu is. Er was geen bedrijf, geen investeerder nodig. Een investeerder wil waar voor zijn geld (return on investment). Wat er nu echter gebeurt is dat dergelijke VC-bedrijven Web3-projecten massaal steunen: in 2021 alleen al met 6 miljard dollar in het 3e kwartaal. En dat je dus zit met een contradictie: een project dat gedecentraliseerd moet werken, maar er is wel een gecentraliseerde investeerder, die gecentraliseerde winsten wil maken.

Vergeet ook niet dat 0,01 van de mensen die Bitcoin in bezit hebben, momenteel 27% van alle coins hebben die in omloop zijn.

0,01 van de mensen die Bitcoin bezitten, hebben momenteel 27% van alle coins die in omloop zijn.

Een interessant artikel hierover bij Techcrunch en The Next Web. De discussie vind je bij IndiaToday. En bij Twitter legt @aripap uit wat er verkeerd zit bij Web3.

Web3: Wat het eigenlijk zou moeten zijn

Een gezond concept

Musk en Dorsey brachten al aan het licht wat Web3 zou moeten zijn, maar waar de trend nu al aan het afdwalen is.  Net zoals de blockchain moet Web3 gedecentraliseerd zijn, maar het lijkt erop dat de investeringen van durfkapitaalbedrijven, als gevolg van de grote hype over Web3, dit nieuwe web de verkeerde kant uitduwen. Toch is het concept van Web3 iets wat op zich positief is – mits het juist uitgevoerd wordt.

Inderdaad, het internet van vandaag is de verkeerde weg opgegaan. Er ligt te veel macht in de handen van enkele grote spelers – Alphabet (Google), Meta (Facebook), Amazon… Maar wie kan die macht breken? Is er één spelers die dat kan? Telkens als er een nieuw bedrijf opstaat en veel succes kent, wordt het onmiddellijk opgekocht en ingelijfd bij de grote spelers. Geen concurrentie, dat duldt hun macht niet. En hun controle breidt zich steeds verder uit.

WordPress en Auttomatic als grote voorbeeld

Maar toch… Verleden week was er op Protocol een artikel van David Pierce, die het werk van Matt Mullenweg uitlegt, en hem naar voren schuift als de redder van het Internet 3.0. De naam van Mullenweg klinkt je wellicht bekend in de oren: hij is degene die WordPress ontwikkelde, het content management systeem dat het voor iedereen gemakkelijk maakt om een website te lanceren: WordPress. Dat is nog altijd een volledig open source project, en iedereen kan dit CMS installeren op een webserver – je moet natuurlijk hosting betalen aan een hostingbedrijf naar keuze, maar voor het gebruik van WordPress betaal je niets. En jij bepaalt wat je op je website schrijft.

Daarnaast heeft  Mullenweg ook  een commercieel bedrijf, Automattic, dat het open source project gebruikt als basis voor zijn webhostingdienst, WordPress.com. Automattic is ook eigenaar van een e-commerce plug-in, WooCommerce, waarmee je op het WordPress-stramien een e-commerce webshop kan uitbouwen. Het is ook eigenaar van een dagboekapp, Day One. Een analytics tool, Parse.ly. Een cloud notitie-app, Simplenote. En de bekende dienst Tumblr. Recent werd er ook de podcast app Pocketcasts aan toegevoegd. Een hele collectie. Het bijzondere van al die diensten: zij zijn gebouwd met open source software, en zij hebben het open web als hun prioriteit. En dat is het doel van Mullenweg: terug naar dat open internet gaan.

Commercieel kantje, maar vrijheid blijft

Nu is dat plan niet alleen idealisme – het is blijkbaar commercieel ook goed bedacht. Automattic is een privébedrijf dat 7,5 miljard dollar waard is. 43% van de websites op het internet draaien op het WordPress open source platform. Als je zou horen dat Alphabet/Google baas was over 43% van alle websites, dan zou je uiteraard meteen protesteren. En zouden er heel wat klachten volgen over antitrust.

Maar Automattic krijgt die problemen niet, gewoon omdat het geen controle uitoefent over al die installaties van WordPress. De community ontwikkelt de software, maar Automattic bepaalt niet wat jij er publiceert.

Open source, dat is de weg die het internet moet opgaan. De slinger is de laatste jaren té zwaar doorgeslagen naar een gesloten internet, met diensten waaraan je gekluisterd bent, die je in een walled garden willen houden.

Mullenweg wil dus gewoon terug een open source web. Wanneer een van de grote techbedrijven de zoveelste concurrent met een mogelijk potentieel opkoopt, dan koopt Automattic een dienst op die hetzelfde doet. En maakt die open source – dit alles om een open web te kunnen garanderen. Mullenweg heeft een quote van Albert Camus, waarin hij gelooft: “De enige manier om om te gaan met een onvrije wereld is ervoor te zorgen dat je zo volkomen vrij bent, dat gewoon al je bestaan een rebelse daad wordt”.

Op YouTube vind je een keynote van Matt Mullenweg. In een  artikel op Protocol worden  de ideeën van Mullenweg uiteengezet. En uiteraard vind je ook bij Wikipedia wat meer lectuur over Web3.