Pijn en brein

Pijn zit tussen je oren?! Inderdaad, als je met blote voeten op een stuk glas trapt, zal er onmiddellijk een alarmsignaal naar de hersenen gezonden worden en die zitten “tussen de oren”. Pijn is dus nuttig om te overleven, maar er elke dag mee  leven is een recept voor een lijdensweg. Lees gelijk welk interview met iemand die leeft met pijn en je voelt je ontzettend dankbaar dat dit boek niet voor jou is.

De auteur is evenwel al 20 jaar als huisarts bezig om mensen met chronische pijnen te helpen. Het is haar duidelijk geworden dat een puur medische benadering niet de oplossing is. Daarom schreef ze dit boek.

Het halfvolle flesje

In 10 hoofdstukken gaat ze na wat er allemaal van invloed is op onze pijnbeleving. Denk maar hoe afleiding helpt om een kind onmiddellijk te doen stoppen met huilen als het bv. een teentje pijnlijk gestoten heeft.

Nadat ze eerst bevattelijk uitlegt wat pijn is, gaat ze in op wat we allemaal te hulp kunnen roepen om ermee te leven. Zo is afleiding van gedachten een belangrijk hulpmiddel, maar ook bewegen (hiervoor geeft ze 10 spelregels), gedrag, het bestrijden van stress, sociaal contact e.d. Als jij iemand bent die het flesje water eerder als halfleeg ziet i.p.v. halfvol, dan zal die negatieve kijk ook je pijnbeleving beïnvloeden. Op p. 62 geeft ze een overzicht van “denkfouten” en hoe ze te verbeteren.

Werkboek

De hoofdstukken volgen een vast patroon. Zo bv. behandelt hoofdstuk 3 de Breinmatrix. Noodzakelijke moeilijke woorden worden uitgelegd, dan gaat ze in op wat gedachten doen met de pijn, hoe het gedrag de pijn beïnvloedt, het verband tussen emoties en pijn, de rol van het geheugen, de context waarin de pijn optreedt. Dat laatste ziet ze trouwens ruim maatschappelijk: als je schrik hebt om je job te verliezen, zal dat negatief werken. De overheid en de werkgever zouden aangepaste maatregelen moeten nemen.

Na een “We onthouden” wat een samenvatting geeft in korte punten, volgen twee lege bladzijden waarop je je eigen persoonlijke bedenkingen kwijt kunt. De bedoeling van de auteur is immers dat de patiënt zich bewust wordt van wat er allemaal speelt bij zijn of haar pijnbeleving. De omstandigheden en het eigen brein zijn voor iedereen anders, daarom is het nuttig op die bladzijden neer te schrijven wat – van hetgeen je gelezen hebt – op jezelf van toepassing is. Bovendien zijn ze een aansporing om niet bij “de pakken te blijven zitten, maar het leven terug in eigen handen te nemen” zoals Koen van Boxem schrijft in zijn nawoord.

Illustraties

De illustraties zijn niet zozeer gericht op het verduidelijken dan wel op het prettig voorstellen van dit moeilijke onderwerp.

Geneeskunde voor het volk

Regelmatig sijpelen de ideeën van deze door PVDA opgerichte ideologie door, zowel in het voorwoord van voorzitter van Geneeskunde voor het volk, J.Ronse ( samen veranderen we de wereld; strijd voor meer rechtvaardigheid), als in de tekst van Vermeulen (er is hoop, de mens is van nature goed, in onze kapitalistische maatschappij vieren individualisme en concurrentie hoogtij )

 Niemand kan tegen hun ideeëngoed zijn. Zo lees ik op hun website: “Gezondheid is een basisrecht, zoals het recht op onderwijs en huisvesting. De verzekerde toegang tot kwaliteitsvolle gezondheidszorg is een belangrijke voorwaarde voor een goede levenskwaliteit. Gezondheid mag geen koopwaar zijn. Sociale onrechtvaardigheid doodt op grote schaal…”. 

Perspectief

 “Dit boek is een pleidooi om de puur medische kijk op chronische pijn te overstijgen. Een werkboek vol nieuwe inzichten en handvatten dat zowel patiënten als zorgverleners hoop en perspectief biedt”. Ik kan mij bij deze positieve beoordeling aansluiten!

auteur: Leen Vermeulen

illustraties: Judith Vanistendael

non-fictie: medische wereld: leven met pijn

uitgeverij: EPO

4 sterren