Zoals je van ons gewoon bent, hiermee een overzicht van het journalistiek nieuws van de voorbije maand. Heb jij zelf iets te melden? Laat het ons weten: info@vjv.info!
Uitspraken van de Raad voor de Journalistiek
Zoals gewoonlijk geven wij even een overzicht van uitspraken van de Raad voor de Journalistiek, in de zaken die voor deze raad voorgelegd werden. Het is altijd om deze zaken even door te nemen, om je eigen gedragsregels af te toetsen aan de uitspraken.
Wat ons deze keer opvalt is dat bepaalde klagers tegen verschillende media apart een klacht ingediend hebben. En dat, afhankelijk van het medium, de RvdJ een aparte uitspraak gedaan heeft.
- Baki t/ Shafaqna.com: Beperkte identificatie van de beklaagde in een rechtszaak over serieverkrachting is geoorloofd vanwege het gewichtig maatschappelijk belang en omdat de man de feiten niet ontkent.
- Baki t/ Sceptr.net: Beperkte identificatie van de beklaagde in een rechtszaak over serieverkrachting is geoorloofd vanwege het gewichtig maatschappelijk belang en omdat de man de feiten niet ontkent.
- Baki t/ TVL.be: De beklaagde staat terecht voor serieverkrachting en is in de videoreportage onherkenbaar.
- Baki t Nieuwsblad.be: Beperkte identificatie van de beklaagde in een rechtszaak over serieverkrachting is geoorloofd vanwege het gewichtig maatschappelijk belang en omdat de man de feiten niet ontkent. De journalist maakt aannemelijk dat de vergelijking met een seriedoder gemaakt is door betrokkenen bij het gerechtelijk onderzoek.
- Baki t/ HBVL.be: Beperkte identificatie van de beklaagde in een rechtszaak over serieverkrachting is geoorloofd vanwege het gewichtig maatschappelijk belang en omdat de man de feiten niet ontkent.
- Baki t/ HLN.be: Volledige identificatie van de beklaagde in een rechtszaak over serieverkrachting is geoorloofd vanwege het gewichtig maatschappelijk belang, omdat de man de feiten niet ontkent en omdat identificatie een waarschuwing kan betekenen voor mogelijke nieuwe slachtoffers. De journalist maakt aannemelijk dat de vergelijking met een seriedoder gemaakt is door betrokkenen bij het gerechtelijk onderzoek.
- Verelst t/ HLN.be: Er is geen toestemming nodig voor een artikel over het overlijden van iemand door CO-intoxicatie of verdrinking in bad. Maar er is wel toestemming nodig om de naam en de voornaam van het slachtoffer, die geen publiek figuur is, te vermelden.
- D.T. t HLN.be: Het artikel over een rechtszaak tegen een gewezen gemeentesecretaris wegens het bezit kinderporno bevat een foutieve passage over een eerdere opschorting van straf wegens zedenfeiten. Er is geen probleem met de beperkte identificatie van klager.
- D.T. t/ Nieuwsblad.be: Het artikel over een rechtszaak tegen een gewezen gemeentesecretaris wegens het bezit kinderporno bevat geen beroepsethische fouten, noch wat inhoud, noch wat vermelding van eerdere jobs van klager betreft.
- D.T. t/ HLN.be: De artikels over een rechtszaak tegen een gewezen gemeentesecretaris wegens het bezit kinderporno bevatten een foutieve passage over een eerdere opschorting van straf wegens zedenfeiten. Er is geen probleem met de beperkte identificatie van klager.
- S.T. t/ Het Laatste Nieuws en HLN.be: De journalist had zijn gesprekspartner, die zich in een kwetsbare situatie bevond, expliciete instemming moeten vragen om het gesprek te publiceren, te meer omdat de vrouw hem gevraagd had om weg te gaan.
- Bontinck t Dag Allemaal: De publicatie van naam en foto naar aanleiding van een rechtszaak over partnergeweld is in dit geval geoorloofd. Hetzelfde geldt voor de foto van klager met zijn zoon, een ex-Syriëstrijder. De reactie van klager is correct weergegeven.
De volledige lijst met klachten en beslissingen vind je hier: https://www.rvdj.be/uitspraken.
Tevens heeft de Raad voor de Journalistiek zijn jaarverslag 2018 gepubliceerd. Daarin kondigt het o.a. aan dat er een herziening komt van zijn code. Vermits de vrije en onafhankelijke berichtgeving onder vuur ligt, zal er meer aandacht uitgaan naar de manier waarop journalisten en media met de waarheid omgaan.
Freelancers worden uitgebuit
In een vlammend artikel bij De Volkskrant wordt gesteld dat “Freelancers in de journalistiek worden uitgebuit in plaats van gekoesterd”.
In opdracht van de vakorganisaties NVJ, NVF, Auteursbond, DuPho wordt elk jaar een onderzoek uitgevoerd, “Monitor Freelancers en Media”. De resultaten van het onderzoek 2018 tonen aan dat 40% van de ondervraagde het werk dat hij/zij levert in de mediasector onvoldoende opbrengt om het levensonderhoud te voorzien. Vooral het feit dat freelance journalisten geen onderhandelingsmacht hebben wordt aangeklaagd: http://auteursbond.nl/files/2019/06/20190610-MFM2018-Eindverslag-DEF-opgemaakt.pdf.
Tip: hoe kan je controleren of een video echt is?
Deze tip halen wij uit een tweet van @JPeterBurger:
- Kijk naar de commentaren. Als er iets verdacht is, als de video een feit weergeeft dat al jaren geleden gebeurd is, of zich op een andere plaats afgespeeld heeft, dan zal je dat daar kunnen lezen.
- Geef sleutelwoorden in bij Google om te zien of je het feit, dat zich zogenaamd in de video afgespeeld heeft, ook zelf kan weervinden.
- Deze tool kan je helpen: citizenevidence.amnestyusa.org.
- Meer tips vind je hier:
Moet de vrijheid van cartoonisten aan banden gelegd worden?
Na een controverse rond een cartoon die als antisemitisch beschouwd werd, besloot de New York Times het syndikeren van cartoons naar andere media stop te zetten.
Reden voor Julie Cafmeyer om in De Morgen in de pen te klimmen, en daar de ‘privileges van de cartoonisten’ in vraag te stellen: https://www.demorgen.be/meningen/uitdaging-voor-cartoonisten-stel-jullie-privileges-eens-in-vraag~b542eff4/.
Hoe Belgische kranten Nederland veroveren… dankzij staatssteun
De website “Follow the money” ging na hoe “de Belgen met stille staatssteun de Nederlandse kranten in handen kregen”: https://www.ftm.nl/artikelen/duopolie-journalistiek-belgische-staat?utm_medium=social&utm_campaign=sharebuttonleden&utm_source=twitter.
Onderbetaling van freelancers zou “een gevolg zijn van het duopolie in Vlaamse en Nederlandse dagbladen van de Persgroep en Mediahuis”.
ACV richt vakbond op voor freelancers
Een contraditio in terminis, vindt De Tijd, en het vraagt zich af of de vakbond “een belangengroepering wil creëren dan wel via een omweg het maatschappelijk debat rond freelancers in de werknemersrichting wil duwen”: https://www.tijd.be/opinie/algemeen/is-vakbond-voor-freelancers-nieuwe-belangengroepering-of-solidariteitsbeweging/10133577.html.
Radio Lede moet zich verre houden van gemeenteraden en politiek
Sinds kort hebben wij enkele nieuwe leden, die verslag uitbrengen voor Radio Lede. Zij kregen begin juni een standje van het stadsbestuur: zij zouden beter geen verslag meer uitbrengen over de gemeenteraden, en politiek in het algemeen. De radio moet zich beperken tot verslaggeving tot activiteiten van de verenigingen in de gemeente, zo heet het. Terwijl de verslaggeving over de gemeenteraden, de nabesprekingen over de verkiezingen, juist zorgen voor veel meer luisteraars, zo stelt ons nieuw lid Ralph Iliano in Het Laatste Nieuws: https://www.hln.be/in-de-buurt/lede/gemeentebestuur-beknot-persvrijheid-radio-lede-moet-van-gemeenteraden-en-politiek-wegblijven~a8455e97/.
E-Media toolkit moet journalisten helpen om correct te berichten over migratie
Bij onze collega’s van de Vlaamse Vereniging van Journalisten lees je dat het Bureau voor de Grondrechten van de Europese Unie een tool uitgebracht heeft, die journalisten moet helpen om te berichten over het toch wel complexe thema van migratie en de regelgeving daarrond. Dit is een onderdeel van de strijd tegen fake news, tegen polarisering en tegen extremistische agenda’s: https://journalist.be/2019/06/bureau-van-de-eu-voor-de-grondrechten-fra-lanceert-nieuw-e-learning-platform-over-migratie-voor-journalisten.
Nieuw VRT-gebouw duurder en later dan verwacht
Het zal niet 2021 zijn dat de VRT in zijn nieuwe gebouw kan intrekken, maar 2024. Reden daarvoor: problemen met de bouwvergunning. Ondertussen is er ook slecht nieuws over de begroting: de kosten liggen nu al meer dan 10% hoger dan de oorspronkelijk geschatte 122 miljoen euro.
Uiteindelijk zouden de werken eind volgend jaar effectief kunnen beginnen: https://www.demorgen.be/tv-cultuur/nieuw-vrt-gebouw-duurder-dan-verwacht-bouw-loopt-drie-jaar-vertraging-op~b2c5c7ab.