De laatste jaren is de belangstelling voor de pelgrimsroute naar Santiago de Compostella sterk toegenomen. Wat velen niet weten is dat de camino door Zeeland naar Sluis loopt. Daar start de Via Brugensis die de pelgrims via Vlaanderen verder richting Spanje voert.

Terug naar de middeleeuwen

Een kogge vaart bij hoog water de monding van het Zwin in om aan te leggen in de haven van Sluis, Het schip meert af aan de Sint Jacobssteiger. Aan boord een pelgrim die onderweg is naar Santiago de Compostella. Naar de reden van zijn tocht hebben we het raden. Toen hadden bedevaarten voornamelijk een religieus karakter: pelgrims reisden naar het graf van de apostel Jacobus de Meerdere om de aanwezige relikwieën te vereren. Maar ze werden ook als straf opgelegd.

Voet aan wal in Sluis

Door de Sint Jakobspoort loopt de bedevaarder het stadje binnen. Hij is herkenbaar aan zijn breedgerande hoed en een wijde mantel. Een staf met daaraan een kalebas (drinkkruik) in zijn hand en een pelgrimstas om zijn schouder maken zijn uitrusting bijna compleet. Maar het allerbelangrijkste is de Jacobsschelp, het embleem dat hem herkenbaar maakt als pelgrim. Voordat hij zich voor de overnachting en een maaltijd meldt bij het Sint Jacobsgasthuis, brengt hij in de Sint Janskerk nog een bezoek aan het altaar voor Sint Jacob.

Terug naar het heden

Het Zwin is al eeuwen verzand en de toenmalige wereldhaven Sluis heeft al lang geen verbinding meer met de zee. De mantel van de pelgrim is vervangen door een lichtgewicht wandeljack, de pelgrimstas door een stevige rugzak, de staf door wandelstokken en de hoed door een cap. Slechts één ding is gelijk gebleven en dat is zijn herkenningsteken.

Monument in Vlissingen

Een aan de Oude Markt in Vlissingen gevestigde horeca-ondernemer vond dat die stad zich wel wat meer zou kunnen profileren als pelgrimsstad.  Als resultaat van zijn actie staat er sinds 2022 bij de Sint-Jacobskerk een prachtig pelgrimsmonument, een plek voor bezinning. En dat o.a. met een bijdrage van een in Vlissingen en Santiago de Compostella gevestigde sponsor.

Ook in Sluis in de vergetelheid geraakt

Tot nu toe dan, want aan de zijgevel van het museum Bizarium aan de Hoogstraat in Sluis hangt sinds enige tijd een gedenkplaat van de Via Brugensis. Op de plek waar in de Middeleeuwen de pelgrims uit het noorden en van de Britse Eilanden vertrokken voor hun pelgrimage. Overigens is het traject naar Brugge vanaf Het Belfort, waar het pelgrimspaspoort kan worden afgestempeld, bewegwijzerd. Met dat paspoort krijg je verder op de route onderdak en een goedkope maaltijd.

Op zoek naar Sint Jacob

De route volgt in grote lijnen de kronkelende oude zeedijken uit de 11e eeuw c.q. de contouren van het Middeleeuwse Zwin. oversteekt De eerste keer dat je onderweg Sint Jacob weer tegenkomt is als je met het zelfbedieningspontje ‘Kobus’ de Damse vaart oversteekt. In het aan de Sint-Jacobsstraat in Hoeke gelegen naar hem vernoemde kerkje staat zijn beeldje hoog boven de ingang. Aan de gevel prijkt een bronzen Jacobsschelp. Voor de volgende ontmoeting met de naamgever van de route moet je wachten tot in Brugge.