Ter gelegenheid van de viering van 75 jaar Sint-Mariaburg, schreven wij in 1973 een bijdrage “Bestond St.-Mariaburg reeds voor 1896?”, waarbij wij aantoonden dat er reeds eeuwen bewoning was. Daarin toonden wij ook aan dat er reeds in 1500 een houten molen stond, die na het rechttrekken van de steenweg, in 1775 500 meter verder als stenen windmolen herbouwd werd. Die Katerheidemolen werd in 1961 door de gemeente Brasschaat aangekocht, om hem te restaureren, wat op de lange baan geschoven werd, tot men begin 1977 opperde om de vervallen molen af te breken, omdat de restauratiekosten tot 10 miljoen BF opgelopen waren.
Toen besloten wij een “reddingsactie” te lanceren en schreven een brief aan het Brasschaats gemeentebestuur, mobiliseerden alle plaatselijke verenigingen, omliggende heemkringen, culturele verenigingen, universiteiten, enz. In de media, zelfs de radio, werd uitzonderlijk veel aandacht besteed aan alle acties. Van zaterdag 5 tot zondag 13 maart volgden talrijke vreedzame acties rond het motto: “Red de Katerheidemolen”. Met ons beddenlaken werd een spandoek “RED MIJ” gemaakt en aan de molenromp opgehangen. In de plaatselijke scholen werd les gegeven over de molen, verenigingen en middenstand kwamen mee in actie, en die 5de kwamen jeugdateliers, en op woensdag de tekenacademie, de molen tekenen. Pamfletten werden uitgedeeld en een radiowagen reed rond. Zondag trok een lange autokaravaan van 60 auto’s, voorafgegaan door de fanfare “Antverpia” en de Rimboe-Girls, door de straten van Sint-Mariaburg, om daarna naar het gemeentehuis van Brasschaat te trekken, en er de omgeving, met de drukke Bredabaan te blokkeren. Te 12 u gaven wij daar de petitie met 2.000 handtekeningen en 300 tekeningen, af aan de burgemeester, evenals een prijsofferte door een molenbouwer, om de molen met wieken en gaanderij (niet malen), voor slechts 4,5 miljoen BF te restaureren. Burgemeester Bertels was zo onder de indruk, dat hij op het pui de deelnemers beloofde dat de molen behouden zou blijven! De gemeenteraad stemde vervolgens voor het behoud met 21 stemmen voor, 4 tegen (BSP) en 3 onthoudingen. Ondertussen schreven wij de provincie en het ministerie aan, om de molen en molenaarshuisjes (XV-XVI°) te laten beschermen, wat blijkbaar niet ging omdat ze niet gerestaureerd waren, en subsidiëring voor de restauratie ging niet, omdat ze niet beschermd waren!
Wat verder volgde werd een ware soap. In augustus 1978 werden restauratieplannen (2,1 milj. BF) goedgekeurd, waarna die weer afgevoerd werden, om na een tiental ontwerpen, over te gaan tot een eenvoudige restauratie van alleen maar de romp (1981-1983), waartegen een cafétaria gebouwd werd. Kostprijs 35 miljoen BF. Voor de inhuldiging kregen wij uiteraard geen uitnodiging! De molen zelf kreeg achtereenvolgens verschillende invullingen, zoals een kleine toneelzaal, en boven huisde een sterrenkundige vereniging. In 2015 kreeg de romp een nieuwe renovatie door een bekleding met cederhouten leien, en werd het een bar & taperia. Ondertussen waren de aanbouwen tegen de romp afgebroken.
Dat alles maakt dat men ook vandaag nog, langs de drukke Kapelsesteenweg, in het midden van Sint-Mariaburg, kan genieten van de molenromp van de Katerheidemolen, de oudste nog bestaande uit de ruime omgeving, die tevens een symbool geworden is voor de wijk, die tot de gemeenten Brasschaat en Ekeren (Antwerpen) hoort. Het is een echt historisch landmark. Een kleine halve eeuw later, denken we nog met genoegen terug aan een toch geslaagde actie, die we ooit ondernamen, tot behoud van ons cultureel patrimonium!
