Van 7 oktober t.e.m. 6 november kan je met een korte wandeling (4,5 km) een reeks cartoons gaan ontdekken in het stadscentrum van Wervik. Het initiatief kadert binnen het project ‘ROOK’ van het Nationaal Tabaksmuseum. We laten André Nollet, de curator van de cartoonwandeling en tevens ereburger van de stad Wervik, graag even aan het woord.

Hoe en wanneer raakte je bij het project ‘ROOK’ betrokken?

Bij het begin van de zomervakantie vorig jaar zat ik een eerste keer samen met Steven Masil (coördinator Museum, Erfgoed en Toerisme). Hij lichtte het project kort even toe. Ik kreeg carte blanche voor de invulling van het derde en laatste deel van het project: de cartoonwandeling. Ik mocht dus mijn gang gaan, uiteraard rekening houdend met het budget.

Liefst 13 collega-cartoonisten zegden hun medewerking aan dit project toe. Hoe ben je hen op het spoor gekomen?

Met 50 jaar ervaring in de branche heb ik een ruim netwerk. Ik koos voor collega-cartoonisten die ik persoonlijk ken, waaronder Kazanevsky uit Oekraïne en wijlen Brasser († 2001). Eén voor één toppers! Het gaat zowel om nieuw als bestaand, toepasselijk werk. Telkens staat rook en/of tabak centraal. Waar mogelijk leggen we de link met de locatie waar de cartoon getoond wordt. Tijdens de wandeling kom je langs mooie en soms minder bekende plekjes in Wervik.                             

Het is niet jouw eerste project i.s.m. het Nationaal Tabaksmuseum en de stad Wervik?

Klopt. In 2018 verscheen het cartoonboek i.k.v. het project ‘Wervik 2050’ dat terugblikte op de 2050 jaar rijke geschiedenis van de stad. Daarin kon ik een hele boel plezante weetjes en anekdotes verwerken. Onder meer Philippe Deleu en Claude Vandewoestyne wisten een schat aan input aan te leveren. Twee ideale karakterkoppen waar ik een karikatuur van kon maken om het boek in te leiden. In het boek staan nog méér bekende Wervikanen. De publicatie is trouwens nog steeds te koop aan de balie van de toeristische dienst in het Tabaksmuseum. Eerder zetelde ik in de jury van een cartoonale rond tabak(spreventie) die in het Tabaksmuseum doorging. Ik mocht ook al 2 keer in de Sint-Janskapel exposeren: in 2008 (solo) en 2021 (samen met vriend en kunstenaar Christian Desmarets). Telkens heel leuke ervaringen!

Wat is volgens jou een sterke cartoon?

Eentje waar je niet moet gaan zoeken waarover het gaat, die spontaan een glimlach op je gezicht tovert.

Hoe begin je er eigenlijk aan? Waar haal je jouw inspiratie?

Gewoon véél lezen, kijken, zien en luisteren. Nadenken en woorden neerschrijven. Pas dan situaties bedenken en composities maken. Uitschetsen, héél kritisch beoordelen… en pas dan finaliseren. Uiteraard ook digitaliseren want we leven in het moderne heden.

Hoe ben je destijds in het cartoonwereldje terecht gekomen?

Als internaatstudent Latijn-Grieks in het Sint-Amandscollege (Kortrijk) had ik er al plezier in om situaties in mijn schriften te tekenen. Later volgde ik de richting Vrije Grafiek aan het Sint-Lucas (Gent). Ik leerde er pas écht tekenen. In het eerste jaar liefst 26 uur per week (!) ‘levend model’. Mijn eindwerk in het laatste jaar stond uiteraard helemaal in het teken van korte strips en cartoons… Van 1980 tot 1999 verschenen m’n sportcartoons in Het Nieuwsblad. Nadien mocht ik de Gentse actualiteit in beeld brengen in de regio-editie van Het Laatste Nieuws. In 2014 hield ik het voor bekeken omdat ik me als cartoonist ging toeleggen op veiligheidscongressen in Nederland. Velen kennen wellicht nog het figuurtje Oscar Palmkes (voor Brouwerij PALM) met grappige commentaar op gebeurtenissen in de koers en het voetbal. Voor de Stipkrant van Het Nieuwsblad had ik een tijd lang een wekelijkse strip lopen met Joch en zijn vriendje. Om mijn sympathie voor de emancipatie van de vrouw te tonen liet ik op een bepaald moment ‘Zofie’ meespelen. De inspiratie voor het personage vond ik bij mijn Wervikse nichtje Sofie Blancke…

Als ereburger ben je een graag geziene gast in Wervik. Je woont al jaren met je vrouw (ook een Wervikane) in Gent maar zakt met plezier af naar de Tabaksstad. Wat in jouw geboortestad trekt je in het bijzonder aan? Wat zijn jouw favoriete plekjes?

Ik kom graag naar Wervik. M’n zus, broer en schoonmoeder wonen er nog, net als enkele nichten en neven. Altijd gezellig om hen terug te zien. Van zodra ik van de trein stap kom ik bekenden tegen. Soms ook wel eens een slechte vriend… (lacht). Uiteraard is de periode van de Wervikse Zomerkermis een uitstekend moment om héél veel kennissen terug te zien. Sinds vorig jaar maak ik er een gewoonte van om in die periode vanuit Gent naar Wervik te fietsen. Ik blijf dan een hele week bij m’n zus en broer logeren. Ondertussen verken ik de streek waar ik vroeger als kind graag naartoe ging. Vorig jaar was dat Capelle, Houthem, Dikkebus, Ledegem, Dadizele… Dit jaar ben ik de grens over getrokken en op plekken gekomen waar ik nog nooit was geweest zoals Busbeke… Dàt is voor mij échte vakantie!

Hoe ‘verkoop’ je onze stad als ‘stadsambassadeur’ aan mensen die Wervik niet kennen?

Gewoon door te zeggen dat ik van Wervik bèn en als ze aangeven dat ze de stad niet kennen begin ik gewoon te babbelen en hangen ze een uur later nóg aan mijn lippen… Geleerd van gids Bernard Delvoye (lacht).

Heb je zelf een persoonlijke binding met tabak?

Uiteraard rookte ik als puber. In die tijd was er geen ontkomen aan. In het college mochten we als internen op woensdag roken. Wel pas vanaf 15 jaar. Ik heb 15 jaar lang gerookt maar slaagde er vlotjes in te stoppen, gewoon door elke dag één uur later te beginnen roken. Op een dag was het middernacht en toen hoefde het niet meer… Als sportman en verantwoordelijke voor een reclamebureau actief binnen 28 bedrijven moest ik fysiek en mentaal op punt te blijven. Ik ruik héél graag de rook van de sigaret die mijn vrouw opsteekt als we ’s avonds naar TV kijken. Zij rookt dan die éne dagelijkse sigaret en geniet er van. Moet kunnen! Binnenkort zijn we 50 jaar getrouwd: dan kan je er wel tegen hé? (lacht)

Download de wandeltrajectkaart op www.wervik.be/rook.

Tot 6 november kan je ook nog de kunstexpo ‘BEROOKT’ bezoeken in het Nationaal Tabaksmuseum (di-vr 10-12 & 14-18u en za/zo/feestdagen 14-18u).