Op een TV-uitzending zitten inderdaad auteursrechten die dienen gerespecteerd te worden. Het maken van een opname/sceenshot om die vervolgens te verspreiden, is dan mogelijks ook een inbreuk op het reproductierecht dat toekomt aan de auteursrechthebbende.

In de journalistieke sfeer kan echter wellicht beroep gedaan worden op de uitzondering van het citaatrecht. Het citaatrecht is echter ook niet onbegrensd, en het citaat (de screenshot) moet dienstig zijn in functie van de verslaggeving.

Bovendien is er een ander element waarmee rekening moet gehouden worden, en dat is het portretrecht indien op het screenshot personen herkenbaar in beeld zijn. Zij zullen immers toestemming gegeven hebben voor verspreiding van hun afbeelding in het kader van de uitzending. Wanneer ze echter ook opduiken in verslaggeving, zouden de betrokkenen zich hiertegen kunnen verzetten.

Tot slot spelen er ook nog de naburige rechten van in het bijzonder de producent en de omroeporganisatie in kwestie. Deze rechten zijn wel op verschillende vlakken gelijkaardig aan de auteursrechten van de auteurs, bijvoorbeeld met betrekking tot de uitzondering van het citaatrecht.

Een screenshot dient met andere woorden verstandig gekozen te worden.

De eerste vraag die zich hierbij stelt, is of het artikel opnieuw mag gepubliceerd worden. Het antwoord hierop hangt af van wat contractueel werd overeengekomen tussen auteur en uitgever, en de duidelijkheid hiervan. Bij onduidelijkheid zal dit steeds uitgelegd worden in het voordeel van de auteur.

Dit wil zeggen dat, wanneer de overeenkomst tussen auteur en uitgever niet gaat over alle toekomstige publicaties/vertalingen/bewerking/opnames-in-overzichten etc., men ervan moet uitgaan dat het artikel werd aangeleverd enkel en alleen met het ook op de nakende publicatie waarvoor het geschreven werd. Voor elke daaropvolgende herpublicatie moeten dan ook opnieuw afspraken gemaakt worden.

Wanneer een eerder gepubliceerd artikel in een magazine effectief opnieuw wordt gepubliceerd, hangt ook de vergoeding voor deze herpublicatie af van wat er contractueel werd overeengekomen tussen de auteur en de betreffende uitgever. De vergoeding voor zowel een licentie als voor een overdracht van auteursrechten (waaronder het reproductierecht en het recht om het artikel aan het publiek mede te delen) valt immers binnen de contractvrijheid van de betrokken partijen. De vergoeding moet wel passend en evenredig zijn, waarbij er een billijk evenwicht is tussen de rechten en belangen van de betrokken partijen. Maar er is dus zeker geen sprake van een “wettelijk” percentage van wat dan ook voor herpublicatie.

Het is best mogelijk dat de “oorspronkelijke” vergoeding een definitieve, eenmalige en volledige vergoeding was voor de publicatie en alle mogelijke herpublicaties. Het kan ook zijn dat dit voor single-use was, en dan moeten er gewoon nieuwe afspraken gemaakt worden.

En wat met Google, Facebook enz?

Een kanttekening: als een perspublicatie opnieuw gepubliceerd wordt door een ‘aanbieder van diensten van de informatiemaatschappij’ (met name Google, Facebook, etc), dan moet dit gebeuren met toestemming van de persuitgever. Deze toestemming moet niet gevraagd worden voor particuliere of niet-commerciële herpublicatie door individuele gebruikers van de aanbieder van diensten van de informatiemaatschappij. Deze toestemming van de persuitgever moet ook niet gevraagd worden in geval van hyperlinking, of wanneer slechts zeer korte fragmenten van de perspublicatie geherpubliceerd zullen worden. Het recht van de persuitgever geldt 2 jaar, berekend vanaf 1 januari van het jaar volgend op de datum van de perspublicatie. Het recht van de persuitgever doet geen afbreuk aan de rechten van de auteur. Daarenboven heeft de auteur van de perspublicatie het recht op een passend deel van de inkomsten die de persuitgever heeft ontvangen van de dienstverlener van de informatiemaatschappij voor de herpublicatie.