Enkele maanden geleden besliste onze bestuursraad om een enquête te houden onder de leden, om hen beter te leren kennen. Wie zijn zij, wat is hun journalistieke specialisatie, hoe ervaren zij hun beroep, wat denken zij over de toekomst?

Aan ons bestuurslid Sylvia Silvester werd de taak toevertrouwd om onze leden een voor een te contacteren – bij telefoon, zoveel mogelijk, of bij mail. Een tijdrovende taak die zij fantastische goed uitgevoerd heeft, en waarvoor wij haar echt heel hartelijk danken!

Sylvia heeft de resultaten van de enquête voorgesteld tijdens onze statutaire vergadering op zaterdag 24 mei in Heusden-Zolder. En die resultaten zijn echt wel boeiend.

Onze leden: wie zijn zij?

• Het overgrote deel van onze leden is fotograaf (rond de 70%).
• Van die fotografen is het grootste gedeelte actief in de sportwereld (voetbal, koers;…). Ze hebben vaak problemen met Sportspress die zeer elitair te werk gaat bij het toekennen van plaatsen aan de meet, enz. Bij sportwedstrijden (wielerwedstrijden, voetbalmatchen;…) wordt onze kaart vaak geweigerd. De organisatie Sportpress bepaalt de toegang en de volgorde voor foto’s en interviews, Fotografen met onze kaart worden soms aanzien als “derderangs fotografen”…
• Journalisten voor nieuwe media (bloggers, vloggers, drone journalisten) zijn niet of nauwelijks lid bij ons.
• Slechts 5% van onze leden is vrouw; categorieën als lifestyle, mode, interieur, medische sector, farmaceutica, enz. zijn quasi niet aanwezig.
• De meeste leden oefenen het beroep in bijberoep uit. De vaakst gehoorde opmerking: “Het is een uit de hand gelopen hobby.” Vandaar de specialisatie van sommige leden (oldtimers, bieren, groen, retail, bouw;…).
• De gemiddelde leeftijd van onze leden ligt boven de 60.
• Grootste geografische concentratie: West-Vlaanderen, gevolgd door regio Gent en Limburg.

Waarom lid worden van VJV?

• De perskaart wordt door bijna iedereen als belangrijk én ondersteunend ervaren. Wat ook opvalt is dat – ook al is het soms moeilijk toegang krijgen in eigen land – onze kaart in andere landen meestal met open armen ontvangen wordt.
• Door de toename van het aantal “would-be” journalisten worden sommige organisaties en musea -zowel in binnen- als buitenland- steeds strenger, ze vragen inschrijving op voorhand met kopie van de perskaart, enz. Een van onze leden uit de showbizz sector zei: “Vloggers en bloggers doen het alleen om gratis tickets te krijgen…”. Door het groeiend aantal nepjournalisten wordt het werk van onze eigen leden vaak bemoeilijkt!
• Sommige leden zijn zo bevlogen en gepassioneerd in wat ze doen dat ze gratis schrijven of fotograferen, soms in ruil voor een klein voordeel in natura.

De werking van onze vereniging

• Onze nieuwsbrieven worden over het algemeen goed gelezen.
• Er volgde vaak (spontane) positieve feedback over het jaarboek. Soms waren er opmerkingen: té weinig gediversifieerd, te veel cultuur, oubollig, te weinig opinie…
• De poll: wordt zelden of nooit beantwoord. Waarom niet? “Te weinig tijd.”
• Suggesties voor poll onderwerpen? Daar moesten ze over nadenken.
• Sociale media: we hebben in elk telefoontje vermeld, dat VJV momenteel op sociale media zoals Instagram en LinkedIn aanwezig is en gevraagd om te liken. Reactie: “Ah ja, we zullen kijken,” maar onze leden doen het niet. Door gebrek aan interesse moeten we dit proefproject noodgedwongen stopzetten.
• Zelf op sociale media? De oudere leden hebben (bijna zonder uitzondering) allemaal een FB-pagina met het idee: dan doe ik toch iets aan sociale media… ook al posten ze maar één keer per jaar iets… Andere media zijn voor hen vaak de ver-van-mijn-bed show. “Sociale media zijn soms open riolen;…” zei een van onze leden die slechte ervaringen heeft gehad met een post en bakken kritiek kreeg met iets vrij onschuldigs dat op sociale media werd gepubliceerd.
• De waarderingscijfers voor onze werking waren unaniem positief, van 7 tot 9,5. Slechts 1 lid gaf 5 (via mail, zonder uitleg). Jullie vinden bijna zonder uitzondering dat wij goed werk leveren, dat de communicatie snel en goed verloopt en dat jullie altijd antwoord krijgen op hun vragen.
• Events? Een groot aantal vindt het té ver (terwijl jullie voor je werk soms heel verre verplaatsingen maken;…), het programma is niet altijd interessant, teveel ouderen (“het lijkt wel een bejaardentehuis”, “ik zou me daar als 30er niet thuis tussen voelen;…”).
• Suggesties voor onze werking: zelden. (Moeten ze over nadenken;…)

VJV, de toekomst en AI

• Of wij nog mee zijn met het beroep? Wordt bijna altijd positief beantwoord.
• AI en artificiële intelligentie: ongeveer 5% van jullie ziet het als positief en een uitdaging, gebruikt het ook zelf. Niet om te schrijven maar voor opzoekingswerk, om jullie werk een andere insteek te geven of om de tekst te laten nalezen op fouten of inconsequenties;… Door anderen wordt AI gezien als een veelkoppig monster dat ons werk ernstig bedreigt, zowel door fotografen als journalisten.
• Door de komst van social media – en ik citeer:
  •  “Waant iedereen zich vandaag journalist maar dankzij de VJV hebben wij een (h)erkenning en worden we niet als amateurs afgeschilderd die ergens gratis naar binnen willen omdat ze een camera vast hebben;…”.
  • “Ik hoop dat het gezond verstand zal zegenvieren want objectiviteit en expliciet gefundeerde opinies zijn vandaag helaas ver te zoeken.”
  • “Vandaag is iedereen journalist en dat wordt gestimuleerd door de omroepen.”
  • “AI geeft de werkelijkheid een deuk;…”.
  • “Wat is fake en wat is dat niet, het wordt steeds moeilijker om dat te onderscheiden”.
  • “Onder druk van de snelheid checken minder en minder journalisten hun bronnen!”
  • “Het probleem is ook, dat AI steeds slimmer wordt, daardoor kunnen we de toekomst niet voorspellen;…”
  • “AI kan geen mening vormen, alleen herkauwen;…”
  • “AI maakt luie journalisten…”
  • “De echte journalist zal nooit vervangen worden door een machine;…”
• Wat de “verloedering” van het beroep ook beïnvloedt, is snelheid: een van onze leden zegt: “Vroeger waren wij altijd de eersten ter plaatse maar als wij vandaag toekomen, zijn er anderen die al foto’s hebben genomen met hun GSM;…”. Een ander lid vertelt dat op diners met bekende mensen sommige “collega’s” zogezegd naar het toilet gaan maar in werkelijkheid hun foto’s al gaan posten “om toch maar de eerste te zijn;…”
• Er is een duidelijke vraag om de ledenlijst te kunnen gebruiken voor netwerking en samenwerking, hier zijn we nog mee bezig.
• Sommige leden zijn bij ons lid geworden omdat ze – geplaagd door financiële problemen – in de loop van de tijd commerciële opdrachten zijn gaan aannemen waardoor ze bij de nationale vereniging VVJ zijn “buitengevlogen”.
• Een aantal leden stelt de regels en werking van de nationale vereniging in twijfel, o.a. de erkenning waarbij “collega’s” moeten oordelen over je dossier en je werk. Een lid vertelde dat je zelfs al je eigendommen en vastgoed in kaart moet brengen voor erkenning bij de VVJ! Bovendien moet je nog andere gegevens indienen die wel bijzonder ver gaan (schending van de privacy?).
• Nog een pijnpunt : “Vroeger hadden de meeste journalisten een specialisatie, vandaag moeten we allrounders zijn.”
• Alle bijberoepers zijn het er over eens dat je van de journalistiek niet kunt leven.

Ze doen het vooral om de passie, om de afwisseling, de contacten met steeds nieuwe mensen.

Enkele van jullie suggesties

• Gratis parkeren op de luchthaven en op parkings van events;…
• Een fluo hesje met “PRESS” erop (dat hebben we – je vindt dat in onze journalistenkit)
• Hoe ziet het concreet met de auteursrechten? De lezing door Kris Seyen in Antwerpen heeft op dit punt weinig duidelijkheid gebracht, waarom geen concrete tekst op de website van VJV die wij ook op onze facturen kunnen zetten?
• Sparen voor een aanvullend pensioen?
• Handtekening e-mails met VJV: niet voldoende duidelijk hoe dat moet.
• Een watermerk om teksten en foto’s te beschermen tegen AI en kopiisten…
• Meer jongeren aantrekken.
• Events levendiger maken.
• Jaarboek: té eenzijdig naar cultuur gericht, té weinig opinie gericht (?).
• Peterschap instellen voor jongeren.
• Posten van vacatures.
• Een column of cursiefje over het beroep.
• De wet op de privacy: hoe zit het want daar botsen journalisten steeds vaker op
• Ivm de events: veel collega’s moeten in het weekend werken;…
• Een van onze leden: “Als ik iets mag suggereren: ik krijg regelmatig aanvragen van sociale bureaus zoals Acerta, Xerius, enz. om een bijdrage te betalen maar als journalist ben je daarvan vrijgesteld, die bureaus beweren dan dat je nog andere activiteiten doet maar dat is niet waar, je vragen ook telkens om je te  herbewijzen, kruipt veel tijd en moeite in.

Om te eindigen op een positieve noot: enkele citaten van collega’s:

• Dankzij jullie en jullie kaart hebben jullie mij een fantastische invulling van mijn leven gegeven, daar ben ik heel dankbaar voor.
• Een dikke dankjewel aan al die mensen die in het bestuur zitten en al die jaren dat werk vrijwillig willen doen.