Heb je data nodig om een artikel te ondersteunen? Wil je weten of een foto echt is en wel gemaakt werd op de plek die vermeld wordt in het onderschrift? Dan haal je best je digitale Sherlock Holmes hoed, vergrootglas en pijp te boven. Op het internet staan onnoemlijk veel bronnen waar je feiten kan checken. Je moet alleen je weg vinden. OSINT kan helpen.
Inlichtingen zoeken bij bronnen
OSINT staat voor Open-Source Intelligence, wat in het Nederlands “inlichtingen uit openbare bronnen” betekent. Het is een methode om informatie te verzamelen en te analyseren uit publiek toegankelijke bronnen om bruikbare inlichtingen te genereren. Denk hierbij aan bronnen zoals sociale media, websites, openbare databases, nieuwsartikelen, overheidsrapporten, en andere vrij beschikbare informatie. Het doel van OSINT is om deze gegevens om te zetten in actionable intelligence, oftewel informatie die gebruikt kan worden voor besluitvorming, onderzoek of beveiliging.
Enkele belangrijke kenmerken:
- Definitie en proces: OSINT gaat niet alleen om het verzamelen van data, maar om het analyseren ervan om specifieke vragen te beantwoorden. Bijvoorbeeld, het is niet genoeg om iemands vriendenlijst op sociale media te downloaden; je moet begrijpen waarom die data relevant is en hoe deze bijdraagt aan je onderzoek.
- Toepassingen: OSINT wordt gebruikt door een breed scala aan organisaties, zoals inlichtingendiensten, wetshandhaving, bedrijven en zelfs particulieren. Het kan helpen bij cyberbeveiliging (bijv. het opsporen van datalekken), marktonderzoek, of zelfs misdaadpreventie.
- Tools en technieken: Er zijn specifieke tools voor OSINT, zoals SpiderFoot voor netwerkanalyse, grep.app voor het doorzoeken van code, of Paliscope YOSE voor het visualiseren van sociale media connecties. Deze tools helpen om grote hoeveelheden data efficiënt te doorzoeken en te analyseren.
- Ethiek en legaliteit: OSINT moet ethisch en binnen wettelijke kaders worden uitgevoerd, waarbij je geen toegang forceert tot niet-publieke informatie.
Kortom, OSINT is een krachtige manier om informatie te verzamelen zonder dat je toegang nodig hebt tot geheime of geclassificeerde bronnen. Het vereist echter een strategische aanpak om te voorkomen dat je verdwaalt in de enorme hoeveelheid beschikbare data.
De Nederlander Henk van Ess heeft een lijst gemaakt met de OSINT tools die per land beschikbaar zijn: https://digitaldigging.org/osint/. Je vindt er bronnen voor o.a. Nederland, Syrië, China, …. Helaas niet voor België. Maar de Nederlandse lijst kan je inspiratie geven om Belgische tegenvoeters van de verschillende bronnen te zoeken. ChatGPT of Grok kunnen je daarbij helpen.
Op de website DigitalDigging kan je trouwens nog veel meer interessante speurtips vinden. Veel geluk met je speurtocht! Ken jij bronnen die je regelmatig raadpleegt om feiten te verifiëren? Laat het ons weten in de commentaren op dit artikel.
