Freelance werken zit overal in de lift, en de journalistiek is een typevoorbeeld van die trend. Pas afgestudeerden kiezen er soms meteen voor om eigen baas te worden. Anderen komen dan weer van een redactie en bieden hun ervaring nu als zelfstandig journalist aan.
Met ‘freelancers’ bedoelen we: zelfstandige dienstverleners, zonder personeel, die werken voor andere bedrijven (B2B).
Deze vragenrubriek (een samenwerking tussen Securex en de Vlaamse Journalisten Verenging) maakt je stap voor stap wegwijs in de rechten en plichten die bij jouw statuut als freelancejournalist horen. Securex beantwoordt hier concrete vragen van onze leden.
Denk jij eraan om je als freelancer te lanceren? Dan is voorbereiding het sleutelwoord! Gelukkig moet je dankzij onderstaand stappenplan geen diepgravend onderzoek doen naar de wettelijke formaliteiten. En als kers op de taart geven we er enkele nuttige tips bij!
- Word ik journalist in hoofd- of nevenberoep?
Het onderscheid tussen hoofd- en nevenberoep is belangrijk, want als journalist in nevenberoep moet je niet aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds.
Lees de blogs:
- Word ik journalist in hoofd- of nevenberoep?
- Moet ik als journalist in nevenberoep aansluiten als zelfstandige?
- Open een aparte zichtrekening
Als zelfstandige ben je verplicht om een afzonderlijke zichtrekening te hebben bij een financiële instelling gevestigd in België. Je mag die rekening enkel gebruiken voor jouw beroepsactiviteit en ze is daarom te onderscheiden van jouw privérekening.
Tip: vermeld dit rekeningnummer – samen met je ondernemingsnummer – op al jouw handelsdocumenten, zoals facturen en brieven. Dit is wettelijk verplicht.
- Schrijf je in via een ondernemingsloket
Een journalist beoefent een vrij beroep en moet zich bijgevolg inschrijven in de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO) als niet-handelsonderneming naar privaat recht. Je gaat voor de inschrijving langs bij een erkend ondernemingsloket in jouw buurt of je schrijft je online in.
Een eerste KBO-inschrijving als niet-handelaar is gratis. Voor latere wijzigingen, of een nieuwe inschrijving na een periode van stopzetting van jouw activiteiten, betaal je het wettelijk tarief van € 87.
Tip: het ondernemingsloket doet meer dan enkel de KBO-inschrijving. Het helpt je om te slagen als ondernemer, denk maar aan advies over contracten en factuurvoorwaarden, coachingsessies en bescherming via aanvullende verzekeringen.
Werk je onder de vorm van een eenmanszaak, dan krijgt je meteen jouw ondernemingsnummer via het ondernemingsloket. Werk je via een vennootschap, dan kent de rechtbank van koophandel het ondernemingsnummer toe, en laat je dit vervolgens via het ondernemingsloket activeren in de KBO.
Tip: het ondernemingsloket kan je helpen bij het opmaken, registreren en laten publiceren van de oprichtingsakte voor een vennootschap onder firma (vof), een gewone commanditaire vennootschap (Comm.V) en een coöperatieve vennootschap met onbeperkte aansprakelijkheid (CVOA).
- Laat je BTW-nummer activeren
Ben je btw-plichtig, dan zal je jouw ondernemingsnummer moeten activeren als btw-nummer. Jouw ondernemingsloket kan je hierbij helpen. Sommige freelance journalisten zijn echter vrijgesteld van btw, en moeten geen btw aanrekenen aan hun opdrachtgever. Anderen moeten 6% btw factureren.
Lees de blog: Ben ik als journalist btw-plichtig?
- Sluit je aan bij een ziekenfonds
Ben je pas afgestudeerd? Dan was je wellicht via jouw ouders ingeschreven bij een ziekenfonds. Nu je begint te werken als zelfstandige, ben je wettelijk verplicht om in eigen naam aan te sluiten bij een ziekenfonds. Via jouw ziekenfonds geniet je van terugbetalingen bij ziektekosten en uitkeringen in geval van arbeidsongeschiktheid.
Ben je daarentegen al in eigen naam aangesloten bij een ziekenfonds? Informeer dan jouw ziekenfonds dat je een zelfstandige activiteit begint.
- Sluit bijkomende verzekeringen af
Tot slot kan je je statuut als zelfstandige optimaliseren via aanvullende verzekeringen zoals bijvoorbeeld een polis gewaarborgd inkomen of een hospitalisatieverzekering. Meer info over de verschillende verzekeringen voor zelfstandigen vind je hier.
- Perskaart? Erkenning als (beroeps)journalist?
Je kan journalist zijn in hoofd- of bijberoep, freelancer of zelfs onbezoldigd.
De titel van ‘beroepsjournalist’ is wettelijk beschermd, en enkel voorbehouden voor journalisten in hoofdberoep die geen commerciële nevenactiviteiten uitoefenen. Wil je deze officiële titel gebruiken, dan zal je een erkenningsprocedure moeten doorlopen waarbij je op het einde een ‘perskaart’ krijgt. Op het gebruiken van de beroepstitel zonder erkenning staan geldboetes.
Je kan echter ook de titel van “journalist” voeren, zonder dat je een erkenning moet aanvragen. Dan mag je naast je journalistieke taak ook commerciële activiteiten uitoefenen.
- Word lid van een beroepsorganisatie
Het is interessant om lid te worden van een beroepsorganisatie voor journalisten, zoals de Vlaamse Journalisten Vereniging (VJV). Jouw vereniging zal onder meer jouw belangen verdedigen bij de overheid, je informeren over evoluties in het beroep en persoonlijk advies geven. In een volgend artikel gaan wij in op de verschillende verenigingen die jouw rechten kunnen beschermen als journalist.
Tip: bekijk hier de voorwaarden om lid te worden bij de VJV.
- Auteursverenigingen
Journalisten zijn auteurs en op hun werken rusten dus auteursrechten. Je kan kiezen om het beheer en de inning van die auteursrechten uit te besteden aan een auteursrechtenvereniging. Journalisten kunnen hiervoor terecht bij JAM, beeldmakers (vb. persfotografen) kunnen terecht bij SOFAM, en voor documentairemakers bestaat de SCAM.
Vorig bericht
GDPR: de principes kort uitgelegdVolgend bericht
Student-zelfstandige: een voordelig sociaal statuut
